• მწყერის კვერცხს მედიცინაში იყენებენ სხვადასხვა ვაქცინის დასამზადებლად, რადგან ეს ფრინველი სხვა ფრინველებისაგან განსხვავებით ყველაზე ნაკლებად ავადდება.

• მსოფლიოში ყველაზე მძიმე კვერცხი 454 გრამს იწონიდა - რაც 6-ჯერ აღემატება საშუალო ზომის ქათმის კვერცხს.

• მსოფლიოში ყველაზე პატარა კვერცხი  - ეს კოლიბრის კვერცხია, ყველაზე დიდი კვერცხი კი სირაქლემას აქვს, მისი კვერცხის მოსახარშად 40 წუთია საჭირო.

• ერთი საშუალო ზომის ქათმის კვერცხი უდრის 5 ცალ მწყერის კვერცხს.

• მსოფლიოში ყველაზე დიდი ერბოკვერცხი გაკეთდა მადრიდში შეფ კარლო ფერნანდესის მიერ. ის გააკეთეს 5000 ცალი კვერცხისაგან და მისი წონა შეადგენდა 599 კგ-ს.

• ყველაზე დიდ ქათმის კვერცხში 5 გული იყო.

• საშუალო ზომის კვერცხის ნაჭუჭზე 17000 პატარა ფორია, მათი საშუალებით კვერცხი იწოვს ჰაერს, სუნს. თუ კვერცხს კოლოფში შევინახავთ, ის უფრო დიდხანს გაძლებს და არ გაფუჭდება.

• კვერცხის ნაჭუჭი რომ მსხვრევადი აღარ იყოს, ჩადეთ ის ძმრით სავსე ჭიქაში. 2-3 დღის შემდეგ ამოიღეთ და თავდაპირველად 15 სმ-ის სიმაღლიდან დააგდეთ მაგიდაზე. კვერცხი არ გატყდება, ის მაგიდის ზედაპირზე ბურთივით გაგორდება.

• იხვების, სირაქლემების, თოლიების, ქათმების შვილები (წიწილები, ჭუკები...) დაბადაბისთანავე მზად არიან დამოუკიდებელი ცხოვრებისათვის, რადგან ისინი იჩეკებიან კვერცხიდან რომელშიაც დიდი რაოდენობით კვერცხის გულია. კოდალების, ბუების და ფრინველთა უმეტესობის ბარტყები კი ძალიან უსუსურები არიან და გამოჩეკის შემდეგ დიდხანს ესაჭიროებათ მშობლების მზრუნველობა.

• კვერცხისმდებელი ქათამი დებს 250-300 კვერცხს წელიწადში. 1 კვერცხის დადება რომ განახორციელოს, მას ესაჭიროება 24-26 საათი. 30 წუთის შემდეგ კი ამ პროცესს ის თავიდან იწყებს.

• სამეფო ალბატროსს კვერცხის დადების განსახორციელებლად ესაჭიროება 79 დღე-ღამე.

• ყველაზე დიდი სიმაღლე, საიდანაც ოდესმე კვერცხი გადმოვარდნილა და არ გამტყდარა, 198 მეტრია. რეკორდი დევიდ დონოჰიუს ეკუთვნის. 1979 წლის 2 ოქტომბერს დონოჰიუმ ვერტმფრენიდან კვერცხები ტოკიოში მდებარე გოლფის მოედანზე გადმოყარა რათა პროტესტი გამოეხატა იმ ადამიანების მიმართ, რომლებიც საკუთარი სიამოვნების გულისთვის მილიონებს ხარჯავენ. მისი პროტესტი დამთავრდა იმით, რომ საზოგადოებრივი წესრიგის დამრღვევმა გინესის წიგნში ამოყო თავი.

• ქათმის კვერცხის ინკუბაცია 28 დღე-ღამეს გრძელდება.

ავტორი: ემილი.